آبیاری گیاهان

از زمان های گذشته تا الان، انسان همواره به دنبال راهی برای ازدیاد موادغذایی خود بوده است. آبیاری درست درکنار نگهداری مناسب میتواند باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی شود. از دیگر اهداف آبیاری میتوان به کنترل دمای هوا، رطوبت هوا، کاهش آفات و بیماری های گیاه اشاره کرد.

روش های آبیاری: 1- آبیاری سطحی

                       2- آبیاری تحت فشار 

آبیاری سطحی از قدیمی ترین و گسترده ترین روش هاست. تفاوت این دو در نیروی به کار رفته برای توزیع آب است. آبیاری سطحی یا ثقلی به پخش آب به کمک نیروی جاذبه زمین یا نیروی ثقل روی زمین گفته میشود.

آبیاری تحت فشار به استفاده از پمپ و لوله برای انتقال آب گفته میشود. همچنین در این نوع آبیاری از پاشنده (آبپاش، قطره چکان) بر روی لوله جانبی برای پخش در سطح مزرعه استفاده میشود.  لوله جانبی در اصل لوله عمودی است که داخل باغچه یا مزرعه قرار میدهیم تا انتقال آب از طریق این لوله به لایه های زیر صورت گیرد. به آن لوله لترال نیز گفته میشود.

انواع آبیاری سطحی: 1-نواری

                          2- کرتی

                          3- جویچه ای

مزایا: سادگی و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده

       سرمایه گذاری اولیه پایین

       عدم نیاز به انرژی

معایب: عدم امکان استفاده در شیب بالای زمین(با تسطیح زمین و بهبود شیب میتوان این مشکل را برطرف کرد اما هزینه بر است.)

         مناسب نبودن برای خاک های شنی و سبک

        احتیاج به نیروی انسانی

        راندمان پایین = هدررفت آب

        احتیاج به دبی بالا

انواع آبیاری تحت فشار: 1- آبیاری بارانی

                              2- آبیاری قطره ای(موضعی)

تفوت این دو روش در مساحت خیس شده زمین و فشار آب سیستم است. در آبیاری بارانی تمام مساحت مزرعه خیس میشود ولی در آبیاری قطره ای فقط محدود موردنظر تر میشود. فشار آب موردنیاز در سیستم آبیاری بارانی بیشتر از سیستم آبیاری قطره ای است.

مزایا: راندمان بالا

       بالارفتن کیفیت و کمیت محصولات تولیدی

      یکنواختی پخش آب روی زمین

      قابلیت آبیاری در زمین های ناهموار و شیب دار

      قابلیت اتوماسیون بالا

      امکان پخش کود و سم به طور همزمان با آبیاری

      نیاز کمتر به نیروی انسانی

      کنترل دمای هوا در مواقع یخبندان و گرمازدگی

اجزای اصلی: پمپ

                لوله اصلی

                لوله جانبی

                آبپاش ها

انواع سیستم آبیاری بارانی: 1- کلاسیک

                                  2- مکانیزه

انواع سیستم آبیاری کلاسیک: 1- کلاسیک کاملا متحرک

                                     2- کلاسیک نیمه متحرک

                                     3- کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک

                                     4- کلاسیک کاملا ثابت

                                     5- کلاسیک شیلنگی با قرقره

کلاسیک به معنای آن است که لوله های انتقال آب(آبپاش، لوله های جانبی) توسط نیروی انسانی جا به جا میشود.

انواع سیستم آبیاری مکانیزه: 1- لوله چرخدار

                                   2- ارابه ای

                                   3- متحرک خطی(لینیر)

                                   4- عقربه ای(سنترپیوت)

مکانیزه به معنای آن است که لوله های انتقال آب توسط انرژی الکتریسیته یا انرژی حاصل از سوخت بدون درگیر کردن نیروی انسانی اتفاق می افتد.

انواع روش های آبیاری موضعی: 1- آبیاری قطره ای

                                        2- آبیاری اسپری(مانند پارک ها)

                                        3- آبیاری بابلر(پخش به صورت حبابی در محدوده مشخص)

                                        4- آبیاری زیرسطحی(فواصل بین آبیاری بهتر است کوتاه باشد)

درآبیاری قطره ای، شدت جریان کم بوده و آب به صورت قطره ای خاک دور گیاه را مرطوب میکند. میتوان از انواع قطره چکان، نوار تیپ و لوله قطره چکاندار استفاده کرد.

بالاتر گفتیم که از مزایای این روش امکان پخش کود یا سم به طور همزمان با آبیاری وجود دارد. اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که کود باعث گرفتگی دریچه های دریپر شده و میتواند آن را مسدود کند. برای رفع این مشکل باید ابتدا پخش کود انجام شود و سپس آبیاری با فشار آبی که درون لوله هاست انجام شود تا باعث شست و شوی خودکار دریپرها شود و از گرفتگی جلوگیری شود.

در آبیاری زیرسطحی، محل خروج آب در عمق 60-10 سانتی متر از سطح خاک خواهد بود.

مزایای آبیاری زیرسطحی: به حداقل رسیدن تبخیر آب

                                صرفه جویی در مصرف آب 

                                کنترل علف های هرز

                                کاهش رطوبت محیط زیرین گیاه(موثر در کاهش بیماری های قارچی)